น้ำคือปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของคนและสิ่งมีชีวิต ในอดีตเราสามารถนำน้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติมาใช้อุปโภคบริโภคได้ แต่ปัจจุบันเกิดปัญหามลพิษทางน้ำมากขึ้น การตรวจสอบคุณภาพน้ำจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการเฝ้าระวังการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม ซึ่งการตรวจสอบก็มีหลายวิธีอยู่ แต่วิธีที่น่าสนใจที่สุดตอนนี้เห็นจะเป็นการตรวจหาระดับมลพิษทางน้ำโดยใช้ ‘หุ่นยนต์ปลาไหล’ ตัวนี้!
นักวิจัยจากสถาบันเทคโนโลยี EPFL ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ได้พัฒนาหุ่นยนต์ปลาไหลที่มีชื่อว่า Envirobot ที่มีลำตัวยาว 1.5 เมตร สามารถว่ายในน้ำที่ปนเปื้อนเพื่อตรวจวัดระดับมลพิษและตรวจหาแหล่งมลพิษทางน้ำได้ทันทีซึ่งสะดวก รวดเร็ว และประหยัดเวลากว่าการตรวจสอบคุณภาพน้ำโดยทั่วไป เจ้าหุ่นยนต์ปลาไหลนี้ประกอบด้วยโมดูลหลายโมดูลต่อกัน ภายในโมดูลแต่ละโมดูลจะมีมอเตอร์ขนาดเล็กที่ช่วยให้มันว่ายน้ำคดเคี้ยวไปมาได้เหมือนปลาไหลและมีเซ็นเซอร์ทั้งด้านเคมี ฟิสิกส์ และชีววิทยาฝังอยู่ โดยสามารถวัดค่าในตำแหน่งที่แตกต่างกันและส่งข้อมูลกลับไปยังคอมพิวเตอร์แบบเรียลไทม์ ซึ่งบางโมดูลจะประกอบด้วยเซ็นเซอร์วัดอุณหภูมิและค่าการนำไฟฟ้า ในขณะที่โมดูลอื่นๆ จะเป็นห้องที่ประกอบด้วยเซ็นเซอร์ทางชีววิทยาขนาดเล็กซึ่งจะบรรจุแบคทีเรียหรือสัตว์จำพวกกุ้ง ปู และปลา เซ็นเซอร์จะทำงานโดยการสังเกตการตอบสนองของสิ่งมีชีวิตต่อน้ำที่เข้ามาในห้อง ทำให้เราทราบได้ว่ามีมลพิษในน้ำหรือไม่และระดับความเป็นพิษของน้ำเป็นอย่างไร ยกตัวอย่างเช่น แบคทีเรียจะเรืองแสงขึ้นเมื่อสัมผัสกับสารปรอทหรือไรแดงจะเคลื่อนไหวผิดปกติเมื่อเจอกับสารพิษเป็นต้น นอกจากนี้การเคลื่อนไหวของเจ้าหุ่นยนต์ปลาไหลจะไม่ไปรบกวนสัตว์น้ำอื่นๆ และไม่ทำให้โคลนฟุ้งกระจายขึ้นมาแต่อย่างใด
Envirobot ถูกนำไปทดลองในทะเลสาบเจนีวาเพื่อตรวจหาการเปลี่ยนแปลงค่าการนำไฟฟ้าในน้ำ โดยทีมผู้พัฒนาใส่เกลือลงไปในน้ำและปล่อยให้ Envirobot ว่ายน้ำตรวจสอบ ซึ่งผลลัพธ์ก็คือ มันสามารถทำแผนที่การเปลี่ยนแปลงค่าการนำไฟฟ้าที่เป็นผลจากเกลือและสามารถสร้างแผนที่อุณหภูมิของบริเวณนั้นได้อีกด้วย อย่างไรก็ตามขณะนี้ Envirobot ยังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนาและทดลองเพื่อให้สามารถนำมาใช้งานจริงได้อย่างมีประสิทธิภาพในเร็วๆ นี้
อ้างอิง: Engadget, Springwise
