Anote’s Ark: เรื่องเล่าประเทศแรกของโลกที่จะจมหายไปในมหาสมุทร

จะทำอย่างไรถ้าจู่ๆ บริเวณบ้านของเราต้องเจอปัญหาจากสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปกะทันหันแบบพลิกฝ่ามือ คงจะโกลาหล ลองนึกภาพน้ำท่วมใหญ่ที่ผ่านมาก็เห็นได้ว่าสร้างความปั่นป่วนให้กับการใช้ชีวิตของผู้คนมากมายขนาดไหน และก็มีบางพื้นที่บนโลก ไม่ใช่แค่ความเปลี่ยนแปลงชั่วคราวหากแต่เป็นทั้งประเทศที่กำลังประสบภัยธรรมชาติรุนแรงถาวร ชนิดที่ผู้คนในประเทศนั้นอาจต้องกลายเป็นผู้อพยพลี้ภัยกันทั้งหมด

ประเทศคิริบาส หรือมีชื่ออย่างเป็นทางการว่าสาธารณรัฐสาธารณรัฐคิริบาส (Republic of Kiribati) เป็นประเทศหมู่เกาะเล็กๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิกอยู่ใกล้กับประเทศฟิจิ มีพื้นที่ติดทะเล 350,000 ตร.กม. และมีพื้นดินเพียง 811 ตร.กม. มีประชากรประมาณ แสนคน มีประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของตัวเองมากว่า 4,000 ปี ประชาชนมีวิถีชีวิตเรียบง่าย ห่างไกลจากโลกแห่งเทคโนโลยี ทว่ากลับจะเป็นประเทศแรกที่จะถูกลบไปจากแผนที่โลก เพราะระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นซึ่งมาจากภาวะโลกร้อน สารคดีเรื่อง Anote’s Ark กำลังบอกเล่าถึงชะตากรรมอันเลวร้ายของพวกเขา

ท้องทะเลสวยงาม ขายหาดกว้างไกลสุดตา เหมาะสำหรับเป็นแหล่งท่องเที่ยวใกล้ชิดธรรมชาติ วิถีชีวิตประมงพื้นบ้าน มีวัฒนธรรมประเพณีอันงดงาม ภาพทั้งหลายที่เห็นนี้ไม่ช่วยให้ผู้คนรู้สึกอบอุ่นใจ ทันทีที่มีพายุเข้าพวกเขาก็เสมือนเจอกับคลื่นสึนามิขนาดย่อมกวาดเอาทรัพย์สิน ทำลายบ้านช่องให้พังทลาย ช่างเป็นภาพที่ตัดกันอย่างเห็นได้ชัด สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นในช่วงสิบปีหลังและทวีความรุนแรงขึ้นตามลำดับ Anote Tong อดีตประธานาธิบดีของประเทศคิริบาสจึงต้องออกสำรวจเพื่อค้นหาความจริง เขาพบว่าก้อนน้ำแข็งขนาดมหึมาในขั้วโลกเหนือถล่ม ละลายตัวลงอย่างรวดเร็ว นั่นเป็นสาเหตุใหญ่ที่กำลังจะทำลายประเทศของเขา ทางออกก็คือทำทุกวิธีที่จะช่วยให้ประเทศดำรงอยู่ ในขณะเดียวกันหนังก็เล่าเรื่องชีวิต ของ Sermary Tiare หญิงชาวบ้านที่ดูจะมีความสุขกับลูกน้อยและครอบครัว แต่เมื่อเผชิญกับคลื่นทะเลถาโถม ก็ต้องตัดสินใจว่าจะยังอยู่บ้านเกิดของตนต่อไปหรือย้ายถิ่นฐาน

และด้วยความพยายามเอาชนะปัญหาของ ประธานาธิบดี Anote Tong เขาพยายามเรียกร้องนานาประเทศให้เข้ามารับฟังและช่วยคลี่คลายปัญหา ซึ่งบางสิ่งก็ดูไกลเกินเอื้อมเช่น ขอให้บริษัทซึมิสึ จากประเทศญี่ปุ่นช่วยออกแบบสร้างเมืองใหม่ด้วยเทคโนโลยีทันสมัย แต่นั่นหมายถึงจำนวนเงินมหาศาล ซึ่งประเทศคิริบาสนั้นจัดเป็นประเทศยากจนประเทศหนึ่งของโลก รวมไปถึงความพยายามที่จะผลักดันข้อตกลงปารีส เพื่อทุกประเทศช่วยกันลดการสร้างคาร์บอนในบรรยากาศ ทำให้อุณหภูมิโลกลดลง 2 องศา พวกเขาดิ้นรนท่ามกลางความหวังที่ริบหรี่ นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าประเทศคิริบาสจะจมหายไปในท้องมหาสมุทรในอีกไม่เกินร้อยปีข้างหน้า ใครจะรู้มันอาจเร็วกว่านั้น หนังสารคดีเรื่องนี้จึงไม่ใช่เพียงบอกเล่าปัญหาสภาวะโลกร้อนที่คุกคามชีวิตมนุษย์อยู่เท่านั้น แต่เป็นเรื่องของมนุษย์ธรรมและศีลธรรมในใจ ที่ชวนให้เรารู้สึกถึงความสูญเสียของชีวิตผู้คน ประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ อันเนื่องมาจากพฤติกรรมโดยรวมของประชาคมโลก และหากยังไม่มีวิธีหาทางแก้ไขที่ดี ภัยพิบัติเหล่านี้ก็อาจเกิดกับชีวิตเราอย่างยากจะหลีกเลี่ยง

Matthieu Ryte ผู้กำกับฯชาวสวิตเซอร์แลนด์ เป็นทั้งตากล้องและโปรดิวเซอร์ เขาสร้างผลงานถ่ายภาพและโฟกัสด้านความสัมพันธ์ระหว่างชีวิตมนุษย์ ความหลากหลายทางวัฒนธรรม กับธรรมชาติ สำหรับงานสารคดีเรื่องนี้เป็นการกำกับฯ หนังเรื่องแรกของเขา ซึ่งก็ถ่ายทอดออกมาได้อย่างน่าประทับใจ ทำให้เราเห็นปัญหารอบด้าน ทั้ง ภัยธรรมชาติกับวิถีชีวิตผู้คนบนเกาะ, การเมืองระดับประเทศ, ข้อตกลงนานาชาติ บทบาทของสื่อมวลชน, ปัญหาผู้ลี้ภัย ซึ่งทั้งหมดล้วนมีผลกระทบต่อปัญหาโลกร้อนที่ยากจะแก้ไขให้ทันต่อสถานการณ์ หนังสารคดีเรื่อง Anot’s Ark นี้ได้เข้าฉายในรอบปฐมทัศน์ในเทศกาลหนัง Sundance ประจำปี2018 ที่ผ่านมา

อ้างอิง: www.anotesark.com, www.facebook.com, ff.hrw.org/film

วรัญญู อุดมกาญจนานนท์

Art may not be the only way to brighten the world, but it is essential to create a beautiful life. รักงานสร้างสรรค์อิสระ...งานเขียนเป็นหนึ่งในนั้น เพราะตัวหนังสือคือความคิดที่เชื่อมโลกกับเราไว้ด้วยกัน

See all articles