ใน Bangkok Art Biennale 2020 มีผลงานศิลปะที่พูดเรื่องสิ่งแวดล้อมอยู่หลายชิ้น แต่ชิ้นที่สนุกและครีเอทสุดๆ คงต้องยกให้ ‘Rising’ ของ Marina Abramovic ที่จัดแสดงอยู่บนชั้น 15 ของ The Parq
เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่า Abramovic นั้นเป็นศิลปินแนว Performance Art ระดับตัวแม่ของโลก ที่ผ่านมา เธอใช้ร่างกายของตัวเองเป็นส่วนหนึ่งในงานศิลปะเสมอ แต่ใน ‘Rising’ ที่จัดแสดงครั้งแรกเมื่อปี 2018 Abramovic หันไปร่วมงานกับ Acute Art เพื่อสร้างสรรค์ศิลปะชิ้นใหม่ออกมาในรูปแบบวิดีโอเกมเสมือนจริงที่ผู้ชมสามารถเข้าไปร่วมเล่นได้ผ่านทาง Virtual Reality (VR)
เมื่อผู้ชมสวมแว่นตา VR ที่เธอจัดเตรียมไว้ให้ พวกเขาก็จะเข้าสู่โลกที่เธอสร้างขึ้น ในฉากแรก เราจะพบ Abramovic ในรูปแบบ avatar ติดอยู่ในแทงค์น้ำอันหนึ่งที่กำลังมีน้ำไหลเข้ามาท่วมสูงขึ้นเรื่อยๆ โดยเธอพยายามดิ้นรนและร้องขอให้ช่วย จากนั้นในฉากต่อมา ผู้ชมจะพบตัวเองยืนอยู่บนท่าเรือที่รายล้อมด้วยคลื่นสูงดูน่ากลัว และไม่ไกลจากนั้นก็เป็นภาพของภูเขาน้ำแข็งที่กำลังถล่มละลายลงมา
หลังจากที่ได้ไปลองเล่น ‘Rising’ มาแล้ว บอกได้เลยว่า VR ชิ้นนี้สนุก ตื่นเต้น และแอบน่ากลัวนิดนึงด้วย นี่เป็นความตั้งใจของ Abramovic ที่ต้องการใช้สื่อวิดีโอเกมแบบเสมือนจริงเพื่อที่จะเข้าถึงกลุ่มผู้ชมอายุน้อยที่เธออาจไม่เคยมีโอกาสได้เข้าถึงมาก่อน Abramovic ยังจงใจสร้าง “ความกลัว” ให้เกิดขึ้นในใจของผู้ชม เพื่อให้พวกเขารู้สึกถึงความไม่แน่นอนของโลกใบนี้
โลกเสมือนจริงที่ Abramovic สร้างขึ้นให้เราเห็นผ่านแว่นตา VR นั้น อาจเป็นเพียงแค่โลกสมมติ แต่ในความเป็นจริงแล้วมันก็คือโลกใบเดียวกันกับที่เราอาศัยอยู่ โลกที่กำลังเผชิญกับปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม สภาวะโลกร้อน และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศอย่างแสนสาหัส
เช่นเดียวกัน เราอาจไม่เคยรู้จักสนิทสนมกับ Abramovic มาก่อน แต่ avatar ของเธอที่กำลังค่อยๆ จมน้ำอยู่ในแทงค์นั้นก็อาจทำให้เรารู้สึกกลัว สงสาร หรือเห็นเธอเป็นตัวแทนของอีกหลายชีวิตบนโลก ไม่ว่าจะมนุษย์หรือสัตว์ที่ได้รับผลกระทบจากปัญหาโลกร้อน
และถ้าเราอยากช่วย Abramovic ให้รอดจากการจมน้ำ ช่วยเพื่อนมนุษย์ สัตว์โลก รวมถึงตัวเราเองด้วย เราก็ควรเริ่มต้นช่วยดูแลรักษาโลกได้แล้วตั้งแต่วันนี้ … เพราะเราอาจมีเวลาเหลือไม่มากแล้วด้วยซ้ำ
อ้างอิง: acuteart.com, www.dazeddigital.com
Photography: Courtesy of Acute Art