ในช่วงสิบปีที่ผ่านมามลพิษทางอากาศกลายเป็นปัญหาสำคัญโดยเฉพาะฝุ่น pm 2.5 ซึ่งเราได้รับรู้เรื่องราวของเจ้าวายร้ายนี้มาเป็นระยะ แต่ก็มักคิดเอาเองว่าปลอดภัย อันเป็นความเข้าใจผิดอย่างแรง ทุกวันเราสูดลมหายใจเข้าออกอย่างปกติ โดยไม่ทันนึกว่าสิ่งที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่านี้แทรกซึมเข้าสู่ระบบการทำงานของร่างกาย แม้จะไม่ส่งผลกับเราแบบปัจจุบันทันด่วน แต่จะสร้างปัญหาด้านสุขภาพให้ในระยะยาว และเมื่อถึงวันนั้นก็อาจสายเกินแก้ เพราะเราอาจเกิดปัญหาด้านทางเดินหายใจเรื้อรัง โรคสมองเสื่อม มะเร็งปอด หรือโรคร้ายในอวัยวะต่างๆ น่าสงสัยใช่ไหมว่าเจ้าฝุ่นจิ๋วนี้ทำไมถึงมีอำนาจทะลุทะลวงทำร้ายเราได้ขนาดนั้น
จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข ในช่วงหน้าหนาวต่อกับหน้าแล้งของช่วงต้นปี 2566 ที่ผ่านมา สถิติผู้ป่วยด้วยโรคที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศสูงถึง 1,730,976 ราย นอกจากนั้นสถานการณ์ฝุ่นพิษนี้มีแนวโน้มจะสูงขึ้นในทุกปี และค่าเฉลี่ยฝุ่นละอองในอากาศของไทยโดยเฉพาะเมืองใหญ่อย่าง กรุงเทพฯ เชียงใหม่ ก็สูงเกินมาตรฐานและติดอันดับต้นของโลก และเมื่อภัยพิบัติมีลักษณะครอบคลุมพื้นที่กว้างเกือบทั้งประเทศ และยังไม่มีกระบวนการหยุดยั้งต้นกำเนิดของปัญหาได้อย่างรัดกุม ทางออกที่ดีที่สุดก็คือ เราต้องป้องกันตัวเองให้ปลอดภัยไว้ก่อน เริ่มจากทำความเข้าใจอย่างละเอียด
Greenpeace จัดทำแอนิเมชันเรื่องราวของฝุ่นมหาภัย pm 2.5 ขึ้น พร้อมแจกแจงองค์ประกอบรวมทั้งอันตรายของสารประกอบในแต่ละชนิดที่ปะปนอยู่ในนั้น ซึ่งเราอาจไม่เคยรู้มาก่อน เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์และออกไซด์ของไนโตรเจน รวมทั้งสารปรอทและแคดเมียม ฯลฯ ซึ่งล้วนเกิดขึ้นจากพฤติกรรมการบริโภคของมนุษย์ ระบบอุตสาหกรรม การใช้ยวดยานพาหนะ และส่งผลต่อกระทบต่อสุขภาพของเราโดยตรง เพราะสารพิษเหล่านี้แทรกซึมผ่านกระแสเลือดแล้วฝังตัวในอวัยวะต่างๆ นี่จึงจัดเป็นการให้ข้อมูลสำคัญถ่ายทอดด้วยภาพแอนิเมชันที่ชวนให้ติดตาม และเพื่อป้องกันตัวจากอันตรายที่คาดไม่ถึง และที่น่าเป็นห่วงมากกว่านั้น ปัจจุบันการอ่านค่าดัชนี AQI ของกรมควบคุมมลพิษในปัจจุบันยังไม่นับรวมค่าฝุ่น pm 2.5 อยู่ในนั้นทำให้เราไม่อาจรู้ค่ามาตรฐานฝุ่นมลพิษที่แท้จริงได้ จึงควรกระตุ้นให้หน่วยงานรับผิดชอบปรับเปลี่ยนการวัดค่ามาตรฐานโดยด่วน
บางทีเราอาจต้องตรวจสภาพมาตรฐานอากาศผ่านแอปพลิเคชันบนมือถือก่อนออกจากบ้าน หรือพึ่งพาแมสก์ต่อไป บางคนเลิกใส่ไปแล้วเพราะโรคระบาดโควิดเริ่มซาลง พิบัติภัยจากสิ่งแวดล้อมและสภาวะอากาศแปรปรวนของโลกสร้างโจทย์ใหม่ให้ทุกวันดังที่เป็นข่าว แน่นอนว่ายิ่งเป็นอะไรที่มองเห็นตัวยากจะยิ่งอันตรายกว่าหลายเท่า
อ้างอิง: www.greenpeace.org, workpointtoday.com
