สถาปัตยกรรมที่ดีมีหลายคำตอบบนโลกใบนี้ ขึ้นอยู่กับโจทย์ว่าสถาปัตยกรรมนั้นสร้างขึ้นจากวัตถุประสงค์แบบไหน ทำให้มีสถาปัตยกรรมที่ดีมากมายตามโจทย์ที่เกิดขึ้น และเปลี่ยนไปตามสภาพสังคม เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม อีกโจทย์ที่ท้าทายเหล่าสถาปนิกทั้งหลายคือสถาปัตยกรรมจะยกคุณภาพชีวิตของคนในสังคมนั้นอย่างไร
โจทย์คลาสสิคนี้ถูกตอบด้วยสถาปนิกจาก IBAVI (Institut Balear de l’Habitatge) หรือ สถาบันการเคหะสังคมแบลีแอริก กับงานบ้านการเคหะบนเกาะแบลีแอริก มาดริด ประเทศสเปน ซึ่งเป็นโครงการบ้านต้นแบบที่เกิดจากความร่วมมือด้านวิชาการจาก UIB หรือ มหาวิทยาลัยหมู่เกาะแบลีแอริก จุดประสงค์เพื่อสร้างบ้านราคาถูก เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยเริ่มจากแนวคิดเริ่มที่ท้องถิ่น ทั้งการใช้ช่างฝีมือในท้องถิ่นมาร่วมสร้าง และการใช้วัสดุในท้องถิ่นมากกว่าที่จะใช้วัสดุจากโรงงานที่ไกลห่างออกไปเป็นพันกิโลเมตรโดยไม่จำเป็น โดยพระเอกที่สำคัญของงานนี้คือ Posidonia หรือหญ้าทะเลชนิดหนึ่งในทะเลแถบนั้น เพื่อนำมาทำเป็นฉนวนหญ้าทะเล ที่ใช้สำหรับทำวัสดุฉนวนลดความร้อนในไส้ผนัง และยังดัดแปลงใช้เป็นฉนวนหลังคาอีกเช่นกัน วิธีการใช้วัสดุในท้องถิ่น สามารถลดการผลิต CO2 มากกว่า 63% จากการก่อสร้างปรกติ อีกทั้งยังลดขยะจากการก่อสร้างด้วย
อีกทั้งยังลดการใช้พลังงานในบ้านด้วยการออกแบบ สถาปนิกวางทิศทางเรือนที่เน้นวิธี passive หรือวิธีธรรมชาติมากกว่าใช้เครื่องกล ทิศทางเรือนเป็นไปตามทิศทางลมธรรมชาติเป็นหลัก จากในทางทิศตะวันออกและเหนือ การออกแบบจึงมีประตูหน้าต่างที่รับลมเข้าและช่องลมออกเป็นอย่างดี ผนังกลางบ้านได้ออกแบบให้เป็นบานเลื่อนขนาดใหญ่สามารถช่วยเพิ่มการหมุนเวียนอากาศจากหน้าบ้านไปหลังบ้าน พร้อมกันนี้ยังเปิดช่องโล่งจากชั้น 1 ไปยังชั้น 2 เพื่อระบายอากาศอีกทาง เพื่อเพิ่มบรรยากาศการอยู่อาศัยที่ดี ออกแบบให้มีพืชไม้เลื้อย ทั้งจากการใช้ลวดเป็นค้างไม้เลื้อย และการเลือกใช้ผนังอิฐชนิดกลวง รอไม้เลื้อยโต เพื่อช่วยบังแดดด้วย นอกจากการระบายอากาศ ในฤดูหนาว ใช้พลังงานจากหม้อไอน้ำชีวมวลส่วนกลางขนาด 90 กิโลวัตต์ ที่สามารถแชร์กันได้ในบ้านแต่ละหลัง
การรู้จักวัสดุที่เลือกใช้จึงเน้นที่มีในท้องถิ่นเป็นหลัก สามารถเพิ่มมูลค่าของในท้องถิ่น สร้างงานในท้องถิ่น แล้วยังได้สถาปัตยกรรมที่ดีในราคาที่เหมาะสมอีกด้วย หากสนใจรายละเอียดงานนี้ซึ่งเป็นโอเพนซอร์ส สามารถดาวน์โลหดข้อมูลได้ที่ www.reusingposidonia.com ถูกและดี มีอยู่จริง
อ้างอิง: reusingposidonia.com, www.archdaily.com, www.designboom.com